Toots Thielemans
JAZZMUZIKANT JEAN ‘TOOTS’ THIELEMANS.
Veel mensen kenden het virtuoze geluid van ‘Toots’ Thielemans als hij op zijn chromatische mondharmonica geniaal en technisch de jazzmuziek tot leven bracht.
Op 29 april 1922 werd hij in de Belgische Hoofdstad Brussel geboren waar zijn ouders een café runden. Als driejarig ventje begon hij al met accordeon spelen en een paar jaar later kwam ook de belangstelling voor oefenen op een gitaar, mede door het luisteren naar de muziek van de jazzgitarist Django Reinhardt en hot violist Stéphane Grappelli. Begin jaren dertig was hij op aanraden van een dokter met mondharmonica spelen begonnen om zijn astmatische longen te trainen. Dat ging goed en tevens begon hij bij zijn gitaarspel de melodieën virtuoos mee te fluiten. In de begintijd van The Beatles was John Lennon erg geïnspireerd geraakt door het spel van de Belg en kocht zelf ook zo’n gitaar, a beautiful guitar, a real Rickenbacker. Weer even terug naar vroegere jaren toen ik ook erg veel luisterde naar onze Amsterdamse Jazz accordeonist Johnny Meyer, net zo’n swingende virtuoos als Toots maar dan op een knopacordeon, zijn meest geliefde song was Mood Indigo van Duke Elington. Helaas is Johny ons ook ontvallen met vele anderen uit de Jazzwereld waar ik nog wat over wil schrijven ter nagedachtenis.
In 1951 was Toots Thielemans gitarist in de begeleidingsband van de Belgische zanger Bobbejaan Schoepen. Het was een jaar later dat het verlangen naar Swingende Big bands steeds groter werd. Hij nam een besluit en emigreerde naar de Verenigde Staten, waar hij al snel in de muziekwereld zijn plek veroverde. Hij trad op met trompettist Louis Armstrong en daarna volgde vele successen. De optredens met de band van saxofonist Charlie Parker en het George Shearing kwintet brachten hem veel bekendheid. Daarna werkte hij samen met Benny Goodman, Peggy Lee, Bill Evens, Quincy Jones en vele anderen. Ook het optreden met The First Lady of Song- Ella Fitzgerald maakte diepe indruk. Zelf heb ik hem meerdere malen zien en horen optreden met zijn vaste Nederlandse trio, Karel Boehlee (piano), Hein van de Geyn (bas) en Hans van Oosterhout (drums). Zijn bekendheid in ons land was ook enorm, denk aan de beginmelodie van het kinderen TV programma Sesamstraat, verder de medewerking aan het soloalbum van de Nederlandse zangeres Laura Fygi. Zijn beste en bekendste compositie is volgens kenners de Jazz wals Bluessette waarin hij gitaar speelt en de melodie meefluit. De films Midnight Cowboy, Dunderklupen, Camping, De kleine blonde dood en Falstaff on the moon waren allemaal door Toots Thielemans gecomponeerd. Zijn muziek werd ook het thema in de Nederlandse politieserie Baantjer en bij de Belgen in de politieserie Witse. Ook als fluiter bij de film Turks fruit heeft hij een diepe indruk achtergelaten. Het is eigenlijk te veel om op te noemen, daarom wil ik met diep ontzag afscheid nemen van deze groot en originele jazz muzikant.
Maar er is hoop, een nieuwe mondorgelspeelster is opgestaan: Hermine Deurloo, we hopen nog veel van haar te horen want zij houdt Toots muziek levend.