1939-1945 Schokkend!

    

               1939-1945 SCHOKKEND.

 

          Sjaak Bos, bewoner van zorgcentrum Amsta,was een man waar ik graag een praatje mee maakte. Hij was goed opgeleid en kwam altijd met een antwoord als ik met een vraag zat. Alleen toen ik iets vroeg over het Jodendom, deTorah en de Talmoed kreeg ik als antwoord. Ik heb een joodse vriend, een vroegere medewerker die nog volgens die traditie leeft en er alles van weet.

          Ik ga hem bellen en vraag of hij langskomt. Een week later kwam de ontmoeting tot stand en werd ik voorgesteld aan de heer Levi Gans een uiterst gezellige oude man die niet op zijn mondje gevallen was.

          Hij begon met , Sjaak zei dat je alles van mij weten wil. Nou, Ik eet Gans en heet Gans, ik ben op 18 februari 1925 geboren in de Rapenburgerstraat. in het hart van de Amsterdamse Jodenbuurt. Ik ben de oudste zoon van Isaäc Gans, een diamantbewerker.

          Ik was journalist bij een Joodse krant in Nederland, daardoor heb ik ook veel in Israël gewerkt.’

          ‘Nu ben jij aan de beurt Wim.’ ‘Kom maar op met je vragen.’ ‘Ik wil eigelijk alles horen over de eerste Joden die zich in Nederland vestigden, specifiek in Amsterdam en ook hun oorlog verleden.’   Levi zei met een lach ‘Dat is nogal wat, zet je logeerbed maar vast klaar.’ Even later liepen we door de tuin naar het complex waar mijn woning is. Levi stapte binnen en zei: ‘Goed sfeertje, echt een plek om je thuis te voelen.’ Nadat hij de boel bekeken had nam hij plaats in een makkelijke stoel.’Daar gaan we dan Wim.’ ‘Hebreeërs dat was de eerste naam die aan het volk wat nu Joden heet gegeven werd. Ze leefden van oorsprong al duizenden jaren in een gebied wat we tegenwoordig Israël noemen. Uit dat gebied hadden deze Hebreeërs zich over de hele wereld verspreid waar ze allerlei moeilijkheden tegen kwamen en moesten vechten om zich te handhaven.

 

       Zij werden tijdens de pestperiode als zondebokken vermoord of verdreven. De eerste Joden die naar Nederland kwamen en zich blijvend vestigden kwamen uit Spanje en Portugal. Ze waren met fysiek geweld gedwongen zich te laten dopen en Christen te worden. De meeste stonden in hoog aanzien omdat ze een rol speelden als wetenschappers, handelaren en bankiers . Al snel hadden ze hun draai gevonden en speelden een belangrijke rol in onze samenleving. Ze financierden reizen van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE, verder  waren ze de huisbankiers van de Oranjes en hadden een belangrijk aandeel in de Hollandse Gouden Eeuw, dat maakten die mensen nog rijker en machtiger. Men noemde hen, de SEFARDISCHE JODEN omdat hun voorouders uit Spanje en Portugal kwamen. ‘Meneer Gans mag ik u even onderbreken?’ ‘Wat wilt u drinken?’ Nou, een glaasje rode wijn graag. Onder het proosten vroeg ik. ’Waarom kwamen mensen die het al zo goed hadden dan naar Nederland?’  

      ‘Dat heb ik al verteld, ze waren op de vlucht voor de inquisitie.’ ‘Wat betekent dat?’ ‘Dat was een kerkelijke rechtbank ter bescherming van het zuivere Rooms katholieken geloof en het opleggen van straffen tegen ketters.’Kortom, ze moesten zich bekeren tot het Christendom of vertrekken.’ Na de middeleeuwen had Amsterdam duizenden van deze inwoners en was hierdoor de grootste Joodse gemeenschap van West-Europa. Deze SEFARDISCHE JODEN zijn nog te herkennen door hun achternamen, zoals Querido, Meijer, Nues, Pereira, Vas – Dias, De Pinto, Asscher, Tuschinki of Sarphati. In de 17eeeuw woedde er dertig jaar oorlog in Europa en nam ook de vervolging van de joden weer toe, ook zij kwamen als vluchteling naar Nederland, voornamelijk uit Duitsland, Rusland en Polen en ook zij kozen Amsterdam als woonplaats. In tegenstelling tot hun voorgangers uit Spanje en Portugal waren deze  mensen bepaald niet rijk, veel leefden in het begin van de bedeling.

Maar al snel vonden deze minder gestelden werk als kleine zelfstandige,

ze werden marktkoopman, slager, veehandelaar en op het platteland boerenknecht, dagloner of turfsteker.

De straatventers vormden de grootste groep, dat waren voornamelijk Duitsers  die een Joods-Duitse taal meebrachten wat ze Jiddisch noemden. Zo kwam hier ook de Joodse humor ‘de Witz’ tot leven. Ze werden ASJKENAZISCHE JODEN genoemd en moesten zij zich registreren bij het bevolkingsregister, dan kozen ze  vaak als achternaam voor het land waar ze vandaan kwamen, zoals van Praag, Bremer, Polak, Hamburg en Moskowicz. Ook dieren- en vruchtenachternamen werden populair. Mijn naam Gans, Schaap, de Haan, de Hond , Appel en Citroen bestaan nog steeds. Ik schonk nog een wijntje en vroeg, ‘Hoe bent u de oorlog doorgekomen?’ ‘O jongen, angstig en vol ongeloof dat zoiets kon gebeuren. In 1933 kwamen de Nazi’s in Duitsland aan de macht en ontnamen alle Duitse Joden hun burgerrechten met gevolg dat velen vluchten naar  Nederland.

Het antisemitisme groeide en een deel van de mensen begonnen de Joden te haten. Groepen werden gevormd die zich als lid aansloten bij de NSB.-de Nationaalsocialistische partij -Nederland. Even later vond de Holocaust plaats, dat was de Joden vervolging in opdracht van Seyss-Inquart generaal bij de Nazi’s. Alle Joden uit Nederland moesten een ster op hun kleding dragen, er volgde razzia’s en velen werden opgepakt, op transport gesteld en naar concentratie kampen gestuurd. Ik was ook de klos doordat ik als onderduiker door een buurvrouw verraden ben en toen opgepakt werd en op bevel van NSB leider  Anton Mussert heb ik ook ruim twee jaar in kamp Auschwitz gezeten , door een wonder kon ik ontsnappen en daar ben ik nog altijd dankbaar voor. De gedachten aan dat kamp waar de meest verschrikkelijke dingen gebeurde kan je als mens niet bevatten. De vernietigingovens stonden dag en nacht aan met als BRANDSTOF de lichamen van Joden, zigeuners, homofielen, zwangere- vrouwen, kinderen en gehandicapten.

Ik zag  SS- kolonel Adolf Eichmann  met "De engel des doods”, kamparts  Josef Mengele smoezen en wist dat er wat ging gebeuren. Er werden mensen aangewezen die onder dwang zich moesten uitkleden om te gaan douchen. Daarna werd een deur geopend en werden ze naar binnen geduwd. Een SS’er gooide een paar blikken Zyklon naar binnen, sloot de deur en na 15 minuten werden de vergaste lichamen op houten karren naar de ovens afgevoerd.’ Ik heb vroeger veel over deze massamoordenaars geschreven en nu komt alles weer boven, dat wil ik ook vertellen maar kan ik hier een kop koffie bestellen of moeten we naar hiernaast?     

‘Nee, sorry ik was helemaal in de ban en vergat mijn rol als gastheer, maar ga gelijk koffie zetten. We zaten met onze koffie en speculaasje nog even gezellig te praten toen zei Levi: ‘ Zal ik verder gaan of heb je genoeg ellende gehoord?’  ‘Ik gaf een goedkeurend knikje en zei ‘de deportatie waarheid moet ter nagedachtenis bekend blijven, dus gaat u gerust verder.’

Wat de Nazi’s met zigeuners ( Roma’s) hebben gedaan was ook verschrikkelijk. Bij ons in het kamp waren ook barakken vol met zigeuners, zij werden als crimineel en asociaal gezien en droegen als teken van herkenning een getatoeëerde "Z” op hun linkerarm en een zwarte driehoek ( daaraan kon je zien dat het asocialen waren. Bij ons zaten er een paar uit de Krim die ik tijdens de afwas had leren kennen. Zij  vertelde dat vrijwel alle zigeuners uit Oekraïne vermoord waren. Even later zagen we de kamparts Mengele naar hun barak gaan en wisten dat hij veel Roma kinderen uitzocht en gebruikte voor zijn medische experimenten. Ook dwergen, tweelingen en Mongolen hadden zijn belangstelling. Hij was berucht door de  treinwagon selecties die hij uitvoerde op het perron van Auschwitz-Birkenau waar hij veel Joden en Zigeuners naar de gaskamers stuurde. ‘Wat wilde die Mengele eigenlijk?’ ‘Hij wilde een bijdrage leveren aan de superioriteit van het Arische ras en de inferioriteit van Joden en  Zigeuners.

U bent zelf goed door de oorlog en het kamp doorgekomen, maar heeft u er niets aan overgehouden?’ ‘Ja, de herinnering, het getatoeëerde nummer op mijn linkerarm en ’t Joodse geloof.’ ‘Over de Torah, de Talmoed en Synagogen gaan we het een volgende  keer hebben Oké, want het Jodendom is orthodox tot uiterst liberaal.’

Nu wil ik nog even de DUITSE leiders aandacht geven, en hoe ze gestraft  aan hun einde zijn gekomen. Het is begonnen met Adolf Hitler, dictator en bevelhouder van het Duitse leger. Hij was de man die de tweede Wereldoorlog is begonnen en mede verantwoordelijk werd gehouden aan de dood van miljoenen mensen. De geallieerden troepen bestaande uit de Verenigden Staten, Australië, Canada, Engeland, Frankrijk, Polen en Rusland hebben de bezette landen bevrijd en de oorlog gewonnen. Aan beide kanten zijn er vele duizenden soldaten gesneuveld. Op 30 april 1945 heeft Adolf Hitler met zijn vrouw Eva Braun zelfmoord gepleegd en zijn nooit terug gevonden.

Op 6 mei 1945 werd te Wageningen, de formele capitulatie van alle Duitse troepen getekend door generaal Blascoviz. 

Dit betekende ook dat er eind gekomen was aan ’t vermoorden van hele bevolkingsgroepen, waaronder meer dan zes miljoen Europese Joden. ‘ Hoe is het met die kampbeulen afgelopen?’             

SS- Luitenant-Kolonel Adolf Eichmann, de man die zich bezig had gehouden met de logistiek  van de deportaties naar de concentratiekampen, was ook het brein achter de Joodse Raden. Ze hebben naar hem gezocht maar nooit gevonden. Pas in 1960 is hij dankzij informatie van Nazi-jager Simon Wiesenthal door een elitegroep van de Mossad (Israëlische- geheime dienst) in Buenos Aires opgespoord en gearresteerd. Hij werd gedrogeerd,  met een El Al-vliegtuig naar Israël gesmokkeld, in Jeruzalem werd hij ter dood veroordeeld en de terechtstelling heeft op 1 juni 1962 plaats gevonden. Dan hadden we nog de kampcommandant Rudolf Höss. 
Höss, had met zijn moordmachine anderhalf miljoen moorden op zijn geweten. Hij is in Auschwitz geëxecuteerd door ophanging. Er was ook een vrouw dat was SS-Oberaufseherin Ellisabeth Volkenrath, in die functie heeft ze opdracht gegeven tot een groot aantal executies. In januari 1945 werd ze hoofdbewaakster van kamp  Bergen-Belsen. Toen de geallieerden het kamp bevrijdden hebben ze haar gearresteerd en veroordeeld tot de strop. Ze is in december 1945 in Hamelen opgehangen. ‘En hoe is het met die kamparts Mengele afgelopen?’ ‘die hebben ze in 1975 gevonden in Zuid Amerika waar hij zich dertig jaar verborgen heeft weten te houden, daar is hij ook gestorven zonder dat hij terecht heeft gestaan voor zijn misdaden.’
‘Nou, Wim wat is jouw eindconclusie?’ ‘Schokkend!!, we moeten ons voor eeuwig inzetten voor   handhaving van Vrede en Veiligheid.
 
Uit respect voor de  slachtoffers, burgers, militairen en nabestaanden  moeten wij samen met de jongeren
op  4 mei DE DODENHERDENKING in ere houden.