Rita Reys,Wessel Ilcken,Pim Jacobs

    

            

RITA REYS - WESSEL ILCKEN- PIM JACOBS

                       TER NAGEDACHTENIS  aan:

         drie unieke personen uit de Nederlandse-

                         Jazz- geschiedenis.

______________________________________________

In 1950 ben ik een echte jazz liefhebber geworden, vooral door de swingstijl  die ik voor het eerst hoorde van drummer Wessel Ilcken. Hij had als jongentje zijn eerste lessen gekregen van Kees Kranenburg, de slagwerker van Nederlands eerste

Swing bigband "the Ramblers” en dat beviel goed.

Er werd een drumstel aangeschaft en al snel pionierde hij met de muziek van de Amerikaanse drummer Jo Jones die bij Count Basie werkte.

Enige tijd later werd hij bevangen door de cool Jazz

van Miles Davids en dat heeft zijn hele leven beïnvloedt. Zijn eerste betaalde klus als drummer was bij saxofonist Lex van Spall. Na enige tijd ontmoet hij Rita Reys die toen al als zangeres bij verschillende orkestjes werkte.  Zo ook bij een radio optreden, begeleid door het orkest van Klaas van Beeck .

Wessel was onder de indruk geraakt van haar zang- talent en introduceerde haar in de jazzsene.  Hij vraagt Rita een paar nummers bij Lex te zingen en dat gebeurde in de Hilversumse club van Schaik, naar ik meen. Op 2 november 1945 zijn Rita en Wessel getrouwd. In 1950 richten ze hun eigen sextet op met als locatie bar-dancing Palace, op het Torbeckeplein in Amsterdam.

 

 

 

Het Rita Reys sextet heeft verschillende bezettingen gekend. Het begon met Rita (zang) , broer Karel Reys (altsax), B. Lauw (elektrische gitaar en klarinet), Harry de Groot -(piano, accardeon en vibrafoon), Dub Dubois (contrabas) en Wessel Ilcken (drums). Er  werden succesvolle tournees door verschillende landen gemaakt ook met de vervangers Arie Roos (piano) en de saxofonisten Joop Ayal en Toon van Vliet.

In 1953 werd het sextet opgeheven en vertrokken ze naar Zweden waar Wessel zijn eerste platen maakt met de Zweedse saxofonist Lars Gullin en als begeleider van Rita Reys. In Zweden werd ook kennis en contact gemaakt met Quincy Jones, Clifford- Brown, Aart Famer, Stan Kenton en Zoot Sims. Er werd veel muziek gemaakt en ieder kon zich goed bekwamen. Op het einde van dat jaar keerde ze terug  naar Nederland. Op 18 april 1954 is hun dochter Leila geboren. In dat jaar is de Wessel Ilcken combo ontstaan met de Amsterdamse club "Sherazade” als

thuisbasis. Het werd al snel een bekende plek en het centrum van de moderne Nederlandse Jazz, waar ook vele internationale muzikanten na hun eigen –optredens kwamen luisteren of om mee te jammen.

Ik ben daar ook verschillende keren geweest en meestal met mijn Hilversumse Jazz vriendjes waaronder dierenarts Knottenbelt, die in zijn huis over een studio beschikte waarin zich ook een piano,

contrabas en een drumstel bevond dus bij hem werd vaak geïmproviseerd gejamd en lol getrapt. Ook Pim en Ruud Jacobs kwamen daar regelmatig.

Wessel maakte vervolgens verschillende platen -opnamen:

Jazz From Holland, met het Rob Pronk trio ,

de Dutch Allstars  en het Rob Madna kwartet. Op het Philips- label  werd gestart met de serie Jazz Behind The Dikes L-ps, waarop ook een paar nummers van de Wessel Combo voorkomen, waarvan één met zang van Rita Reys. Er kwam een LP van de Amerikaanse fluitist Herbie Mann uit. Deze Philips plaat droeg de naam: Herbie Mann with Wessel Ilcken Combo- Salute To The Flute.  Pim Jacobs (piano), Ado Broodboom (trompet), Herby Mann (fluit), Ruud Jacobs (contrabas) en Wessel Ilcken (drums).

Er was nog een opname met Bob Cooper, de befaamde tenorsaxofonist en hoboïst.

Verder zijn er nog verschillende L-ps opgenomen in

" Het Hof van Holland” te Hilversum met de naam "Jazz Behind The Dikes. Hij neemt nog vier nummers

uit het repertoire van Louis Jordan op waarin hij ook zingt tijdens het drummen, heel knap, pure bezieling zou ik willen zeggen. Deze muziek wordt later toegevoegd aan de heruitgaven van Jazz Behind The Dikes ( op LP en CD). In 1956 werd  Rita uitgenodigd om naar Amerika te komen, daar maakte ze met  het ensemble van Aart Blakey’s Jazz Messengers voor Columbia Records de elpee:  The Cool Voice of Rita Reys.

Op 13 juli 1957 is Wessel Ilcken overleden aan een hersenbloeding.

In 1963 wordt de Grote prijs van de Nederlandse Jazz naar Wessel  Ilcken vernoemd tot aan 1980, daarna verandert de naam in :

                            Boy Edgar Prijs.

Het drumstel van Wessel is naar één van zijn fans, Hans Dolman, gegaan, die later drummer werd bij boogie woogie pianiste Pia Beck.

 

 

 

 

 

                                PIM JACOBS.

 

Eind jaren vijftig was het Pim Jacobs Trio een begrip in Nederland geworden.  Zangeres  Rita Reys werkte veel samen met het Trio en geleidelijk ontstond er ook privé een relatie tussen Rita en Pim.

Ondanks het leeftijdverschil van tien jaar trouwde  het duo in 1960 te Hilversum. Ter gelegenheid van dit huwelijk  werd ook de elpee:  Marriage In Modern Jazz opgenomen en uitgebracht. In juli van dat jaar won het Trio van Pim met Rita het Europese- jazz festival. Dat festival werd gehouden in de Franse badplaats –Juen Les-Pins en daar werd Rita Reys uitgeroepen tot Europe’s First Lady of Jazz. Pim was trots op hun succes  en roemde zijn vrouw om haar timing en intense gevoel van nonchalance.

Het Trio werkte samen met vele prominenten uit de  Nederlandse Jazz wereld, zoals Peter Iepma (drums)

Wim Overgauw (gitaar),  Piet Noordijk (altsax ) Toon van Vliet ( alt- en tenorsax), Johnny Meijer (arcordeon) en vele anderen.  Pim speelde ook vaak voor het goede doel, dat deed hij met Louis van Dijk en Pieter van Vollenhove onder de naam ‘Gevleugelde vrienden’. Hij was ook bekend als presentator van de muziekprogramma’s ‘Music All In’ en ‘Music Hal’ en op de televiesie de spelletjes ‘Babbelonië’ en ‘Wie van de Drie’. Ook was hij regelmatig gast bij vriend en omroepicoon Willem Duys de man van o.a ‘Muziek- Mozaïek’ en ‘Voor de Vuist Weg’. In ’92 maakt Pim met Rita nog twee dubbel-cd’s en voegt die toe aan het repertoire van het ‘American Songbook’. In 1992 overleed Pim Jacobs aan de gevolgen van kanker aan de alvleesklier.

 

 

                JAZZ-ZANGERES RITA REYS.

 

Rita Reys, geboren 21 december 1924 in Rotterdam als dochter van vader Karel Reys beroeps violist en moeder Adrianna Termijn revuedanseres.

Als meisje van zestien begon haar zangstem steeds meer bekendheid te krijgen. Ze won diverse prijzen bij zangconcoursen in Rotterdam en werd in verschillende clubs gevraagd om te komen optreden.

In de oorlogsjaren 1942-’43 werkte ze al met een eigen ensemble de ‘Hawain Minstrels’ , onderandere in ‘Casade’, een Rotterdamse nachtclub. Ze wilde meer en verhuisde naar Hilversum, waar ze op 16 maart ’43 haar eerste radio-optreden had met het orkest van Klaas van Beeck. In dat zelfde jaar maakt ze kennis met drummer Wessel Ilcken die haar introduceerde in de Jazz wereld. Ze werkten samen in verschillende orkesten en trouwden op 2 november 1945. De oorlog was voorbij en een deel van onze bevrijders - (Canadezen) waren gelegerd in Nederland, voor hen traden ze op in de Hilversumse club " Het Hof van Holland ", met het orkest van Lex van Spall. Daarna werd met orkestleider Ted Powder in het buitenland opgetreden. In  1948 werkte ze met het orkest van Piet van Dijk in Marokko en Algerije. In 1950 richtten ze hun eigen sextet op waarmee ze veel succes oogsten. Ze maakten tournees door Engeland, Duitsland en Zweden.

In Stockholm werd haar eerste plaat opgenomen, dat was met de met de band van altsaxofonist Lars Gullin. Ze bezocht de opname studio’s en luisterde samen met Wessel naar Quincy Jones .

Er werd kennis gemaakt met Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie, Lester Young, Oscar Peterson en meerdere grootheden uit de internationale Jazz wereld. Eind ’53 komen ze terug naar Nederland, waar op 18 april ’54 hun dochter Leila het levenslicht zag. Een paar jaar verder komt er ook in eigen land een doorbraak met de elpee ‘Jazz Behind The Dikes’.  Onderleiding van het ‘Wessel Ilcken combo’ nam ze voor deze elpee   MY FUNNY VALENTINE op . Voor haar bleef dit lied een lange tijd een soort handelsmerk in Nederland. Rita  krijgt een uitnodiging uit New York van platenmaatschappij Columbia om een langspeelplaat op te nemen met het ensemble van ‘Art Blakey’s Jazz Messengers’. De LP krijgt de naam ‘The Cool Voice of Rita Reys’.

Daarna volgt haar eerste optreden in het Concert- gebouw met het trio Pim Jacobs. Pim (piano),  Ruud (contrabas) en Wessel Ilcken ( drums ).

Er volgde een daverend applaus in een uitverkocht concertgebouw. Na die succesperiode komt er een moeilijke tijd voor Rita want haar man Wessel Ilcken

overlijdt op 13 juli 1957 aan een hersenbloeding, hij werd slechts 33 jaar.

De tijd gaat door en enige jaren later werkte ze veel samen met het trio van pianist Pim Jocobs. In die periode ontstond er ook een privé

relatie wat in 1960 tot een huwelijk uitmondde.

In juli van dat jaar won Rita met het Jacobs trio, het Europese Jazz festival dat in Frankrijk werd gehouden. Daar werd Grande Dame Rita Reys uit geroepen tot:

                   Europe’s First Lady of Jazz.

                       

 

Hierna kreeg Rita, als jazz-zangeres nog vele prijzen en onderscheidingen, vooral met haar tweede man Pim Jacobs. In de jaren zeventig maakte Rita een muzikaal uitstapje in een andere discipline waarmee

ze zes Edisons verdient door samenwerking met de jonge dirigent, arrangeur Rogier van Otterloo en diens orkest. Zij namen vier Songbooks op:

In ’71 Rita Reys, Sings Burt Bacharach, In ‘72 Rita Reys, Sings Michel Legrand, ’75 Rita Reys, Sings Georg Gershwin. In 1979 werd de Jazz weer opgepakt en maakte ze met het Trio Pim Jacobs, drummer Peter Ypma en de Amerikaanse saxofonist Johnny Griffin

de plaat:  ‘That old Feeling’. In het jaar ’81 werkt ze weer met van Otterloo aan een Songbook ditmaal Rita Reys, ‘Sings Antonio Carlos Jobim’. Een jaar later, het is inmiddels 198, keert ze terug naar het American Songbook repertoire  en nam ze in Londen

met een orkest van Lex Jasper het album  " Memeries of You” op. In 1986 zong ze met het ‘Trio Pim Jacobs’ en het ‘Metropole orkest’ onderleiding van Rogier van Otterloo in een Hilversumse studio . Daar werd het prachtige kerstalbum  "Have Yourself a Merry Little Christmas” opgenomen. In ’92 werden nog twee dubbel cd’s gemaakt met het Trio van Pim :

" Rita Reys, The American Songbook”.

Bij Pim Jacobs werd in ’95 kanker geconstateerd, waardoor een tournee niet door kon gaan. Hij is op 3 juli 1996 overleden op 61 – jarige leeftijd.

Er kwam een nieuw trio onder leiding van pianist, arrangeur Lex Jasper

en op het North See Jazz Festival ’97 stond ze al weer achter  de microfoon. Ze kreeg een daverend applaus.

 

 

 

 

In het najaar van ’97 nam ze met Lex Jasper en het

Philharmonisch orkest van Hannover haar vijfde Songoek op: ‘Rita Reys, sings Henry Manchini’. Dat later ook in de Rotterdamse Doelenzaal uitgevoerd werd.  In 2000, ter gelegenheid van haar 75 jarige leeftijd, verscheen een nieuw studioalbum: ‘The Lady Strikes Again’, hierop zingt zij met het Trio Cor Bakker, het Trio Lex Jaspers, het Rosenberg Trio en gastvocaliste Mathilde Santing. Eveneens in dat jaar

stond ze in de grote zaal van het Concertgebouw van Amsterdam, met ‘The Jazz Orchestra of the Concertgebouw’ met als gasten Louis van Dijk, Miranda van Kralingen en Mathilde Santing. 2005 . Er werd nog een studioalbum gemaakt die Rita opdroeg als eerbetoon aan haar tweede echtgenoot Pim Jacobs. "Beautiful Love-A tribute to Pim Jacobs’. Ook verscheen haar samen met journalist Bert Vuijsje geschreven biografie:

"Rita Reys Lady Jazz”.

2006,  Rita Reys is al meer dan een halve eeuw onbetwist de grootste en beste Jazz-zangeres van Nederland, daarom ontving ze de

Oeuvre Edison, inmiddels haar zesde Edison die ze

ontvangen mocht. In 2007 stond ze samen met het kwintet Ruud Jacobs in theater Carré te Amsterdam.

De zaal was uitverkocht en Reys, zong als de beste.

De songs kwamen van een niet eerder gezongen repertoire en werden ook op cd en dvd vastgelegd en waren gearrangeerd door gitarist Martijn van Iterson en Peter Beets. In 2008 was het de negentiende keer dat ze optrad  op het ‘North Sea Jazz Festival’, met de ‘Jazz Orchestra of the Concertgebouw’ onderleiding van Henk Meutgeert, het orkest waarmee ze ook eind 2009 met collega zangeres Trijntje Oosterhuis in het Concertgebouw te Amsterdam een optreden had.

Februari 2010 werd de cd ‘Young At Heart’ gemaakt met medewerking van Scot Hamilton (tenorsax) en Thijs van Leer op hammond orgel.

Zij brengt tien nieuwe nummers ten gehoren, één ervan is het bekende "Love Me or Leave Me”, met arrangementen van Peter Beets die toen haar vaste pianist was. In 2011 stond Rita Reys 70 jaar als vocaliste op het podium en ook voor haar verdiensten

voor de Nederlandse Jazz werd ze opnieuw benoemd tot ‘Ridder in de Nederlandse Leeuw’. Sinds 1981 was ze al ‘Ridder in de orde van Oranje-Nassau’ en tevens ere burger van de stad New-Orleans de bakermat van de Jazz. Rita Reys laatste optreden was op

11 juli 2013 in de ‘North Sea Jazz Club’ in het Westerpark te Amsterdam. Zij had een heupoperatie ondergaan en na revalidatie van enige maanden stond ze vol energie weer te zingen op het podium van de Westergasfabriek.

28 juli 2013 is Nederlands grootste JAZZ-ZANGERES RITA REYS op 88 jarige leeftijd overleden.

Het afscheid vond plaats in de Sint- Johannes de Doperkerk in haar woonplaats Breukelen. Honderden, veelal bekende mensen, woonden de swingende muzikale afscheiddienst bij. Op de in de kerk aangebrachte beeldschermen werden fragmenten vertoond van Rita’s optredens.

Zo hoorden men, ‘How deep is the ocean’, ‘My Funny Valentine’, ‘It’s Wonderful’ en meerdere  songs. Het muzikale eerbetoon werd met woorden van Hans van Willigenburg begeleid. De kerk werd een ware Jazztempel met het Peter Beets Quartet en haar zwager Ruud Jacobs op de contrabas. Het werd een swingend afscheid van deze grootste Jazz –zangeres die ons land ooit gekend heeft.



 


bronvermelding: o.a. wikipedia