Theepraatje


THEEPRAATJE


De belangstelling voor thee nam steeds meer toe, en mij was
gevraagd om een praatje over thee te komen houden en daar had
ik ja op gezegd. Dat doe ik wel even, dacht ik. Op een papiertje had
ik een aantal trefwoorden en een paar grappen geschreven en
dacht zo die kinderen wel even in te kunnen pakken. Een maand
daarvoor had ik een boekje over thee, kruidenthee en keukenkruiden
geschreven dus ik ging er aardig goed voorbereid naar toe.
Gewapend met wat monsters en mijn aantekeningen betrad ik de
gymnastiekzaal, want daar vond de meeting plaats. Er zaten zo’n
150 kinderen uit meerdere klassen in rijen van vijf en twintig te
wachten. Een leerkracht heette mij hartelijk welkom en hield een
introotje over een echte theeproever. Ik keek die zaal in en zag een
menigte jonge mensen, wat niet leek op de kinderen van tussen de
veertien en zestien zo als mij gemeld was, de jongens leken wel
mannen, sommige met een snor of baard en de meeste meisjes
waren geschminkt en hadden hun nagels gelakt in alle kleuren,
kortom ‘t deed denken aan jong uitgaanspubliek. De leerkracht gaf
mij het woord. Ik vertelde mijn verhaal over hoe ze de thee ondekt
hadden en ook over de V.O.C. en de snelle theeclippers uit de tijd
dat de thee nog bij de apotheker als geneeskrachtige blaadjes
gekocht werden. Ik vroeg hebben jullie nog meer vragen? Mijnheer
hoe hoog kan zo’n theeplant groeien, vroeg een jonge man. Nou
het is een heester die wel 15 meter hoog kan worden, maar men
snoeit hem tot 1 meter hoogte om er steeds de jonge blaadjes van
af te kunnen plukken. Volgende vraag, een meisje een soort Nina
Hagen zei, maar als ze steeds die blaadjes plukken wordt zo’n
struik toch helemaal kaal? Dat zou je denken zei ik, door dat
snoeien krijg je een heel weelderige plant met veel jong blad. Er
wordt het hele jaar geplukt en na ongeveer 10 dagen komen de
pluksters weer bij de zelfde plant terug.

Volgende vraag, Kan je van de versgeplukte blaadjes gelijk thee
zetten? Net als brandnetel of kamille, vroeg weer een ander
meisje. Goede vraag zei ik, maar die thee blaadjes moeten eerst
bewerkt worden want anders proef je een bittere onaangename
wrange smaak. Volgende vraag, een lolbroek vroeg wat kan je
doen tegen aanbeien? Wegschoffelen riep gelijk een ander. Ik zei
jongelui over de geneeskrachtige kruiden heb ik het een volgende
keer, maar wat die aanbeien betreft, daar wordt met een mengsel
van aardbeiblad, brandnetel, duizendblad en vlier heel goede
resultaten bereikt, en ook is er een uitstekende zalf. Jullie krijgen
straks mijn kruidengidsje met heel veel informatie. De leerkracht
had ook een vraag. Worden sommige theeën zwart geverfd? Nee
man, zei ik geschrokken. Dan zou ik het niet meer willen verkopen.
Boe, boe, lul, werd er geroepen. Stilte, Stilte riep ik moedig, dit
berust op een misverstand. Iemand heeft een verhaal verteld dat er
in de oorlog met thee geverfd werd. Er was gebrek aan alles dus
ook aan zeep en wasmiddelen. De mensen konden hun vitrage niet
meer wit wassen en deden dan thee in een teil, daarin hun vitrage
welke dan een mooie vale gloed kreeg, daar komt dat theeverf
verhaal vandaan. Nog meer vragen? Een keurige aziatische jongen
vroeg hoe worden die theeblaadjes dan wel zwart? In de fabriek
van de theeplantage worden de geplukte groene bladeren op grote
horren uitgespreid en daar wordt dan warme lucht overheen
geblazen zodat die thee verflenst,

de bladeren verwelken en worden slap. Het verflenste blad wordt
daarna tussen twee over elkaar schuivende metalen platen gerold.
Oorspronkelijk werd dit rollen met de handen gedaan. Het blad en
de nerven worden hierbij gekneusd, waardoor het vocht uit de
bladeren zich met de thee vermengt. Deze thee wordt dan in een
fermenteerruimte uitgegespeidt, waarna de vochtige massa begint
te broeien. Hierdoor wordt de thee zwart en krijgt zij haar speciale
smaak en geur. Na de fermentatie gaat de thee naar de
droogovens, waarna ze met verhitte lucht wordt gedroogd. Groene
thee; deze bereiding wordt in China en Japan toegepast, de thee
rolt men zo voorzich-tig dat de bladeren en nerven niet kneuzen en
dus niet vochtig worden, er vindt geen fermentatie plaats.
De thee heeft een wat wrange smaak, maar er gaat een heilzame werking
van uit wat volgens de geleerden een enzym van kankercellen
blokkeert. Hoe dan ook, elke dag een paar koppen groene thee kan
geen kwaad. De leerkracht bedankte mij, de boekjes werden
uitgedeeld en een ieder begaf zich naar buiten waar een
patatkraam de meute stond op te wachten. Er werd druk gebruik
van gemaakt en ook ik kon de verleiding niet weer staan en kocht
een lekker kroketje. Er stond een uitnodigend bankje in de buurt
waarop twee kinderen zaten een jongetje en een meisje van een
jaar of vier, er was nog een plekje vrij en ik ging ook nog even
lekker in ‘t zonnetje mijn hapje eten. Een paar jongens die
passeerden zagen mij zitten en één van die knapen zei; dat is geen
groene thee mijnheer, nee zei ik, maar wel erg lekker. ‘t Jongetje en
’t meisje naast mij aten hun patatje en het kleine meisje kreeg ook
steeds een hapje wat ze prompt deelde met een paar heel brutale
duiven.
Ze hadden- waarschijnlijk even daarvoor -verschil van
mening gehad. Want opééns zei het meisje heel kwaad,
die duif loopt wél op z’n blote voeten.